BAŞ DÖNMESİ(VERTİGO)
Yer kayıyor, sendeliyorum, dengemi kaybediyorum, gözüm kararıyor, etrafımdaki insanlar dönüyor gibi yakınmalar baş dönmesini gösterir.
Çevremdeki eşyalar dönüyor gibi baş dönmesi yakınmaları kulak burun boğaz hastalıklarından kaynaklanırken, başın içinde dönme hissi nörolojik hastalıklardan kaynaklanır. Kulaktan kaynaklanan hastalıklarda çınlama, işitme azlığı, kulakta basınç hissi, bulantı-kusma, kulak akıntısı, hasta olan kulak tarafına doğru gözlerde kayma görülebilir. Nörolojik hastalıklarda baş ağrısı, nöbet, uyuşma, felç ve gözlerde kayma görülebilir. Nörolojik hastalıklarda şiddetli kusma görülür.
Küçük çocuklarda baş dönmesinin en sık nedeni benign pozisyonel vertigodur. Büyük çocuklarda baş dönmesinin en sık nedeni dış kulak kanalındaki tıkaç ya da kolesteatom, migren, kan şekeri düşüklüğü, enfeksiyöz nedenli vestibüler sinir(denge siniri) tutulumu ya da enfeksiyöz nedenli beyincik tutulumundan kaynaklanır. Demir eksikliği, D vitamin eksikliği, B12 vitamin eksikliği, folat eksikliği, hipotiroidi çocuklarda baş dönmesinin sık nedenleri arasındadır.
BAŞ DÖNMESİ NEDENLERİ
-Kulak hastalıkları(Dış kulak yolu iltihabı, dış kulakta kolesteatom, orta kulak iltihabı, perilenfatik fistül, tympanik zar yırtığı, labirentit, benign pozisyonel vertigo, meniere hastalığı, iç kulak tutulumu).Üst solunum yolu infeksiyonları sonrası iç kulak tutulumu görülebilir. İç kulaktaki kristallarin yarım daire kanallarına kaçması durumunda baş dönmesi, kulakta çınlama, işitme kaybı görülebilir.Pozisyona bağlı baş dönmesine benign pozisyonel vertigo denir. İç kulakta dengemizi sağlayan toza benzer bazı maddelerin fizyolojisinin bozulması sonucu gelişir.Meniere Hastalığında(İç kulaktaki sıvıların kimyasal durumlarının değişerek basınç artışı yapması) kulakta dolgunluk, 1-2 saat süren şiddetli baş dönmesi, bulantı ve kusma görülür.Vestibüler Nörit (İç kulaktaki denge ile ilgili sinyalleri beyine ulaştıran sinirin iltihaplanması) üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası görülür.Kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa yayılması sonucu gelişen labirentit görülür. Nörofibromatozis tip 1 ve 2’de akustik nörinom denilen tümörler iç kulak siniri olan nervus statoakustikusu tutar.
-Göz hastalıkları(kırma kusurları, glokom, retinal kanama, retinal ayrışma, optik nörit, retrobulber nörit),
-İlaç zehirlenmeleri(Alkol, psikiyatrik ilaçlar, nöbet ilaçları),
-Kan şekeri düşüklüğü, düşük veya yüksek tansiyon, şah damarı tıkanıklığı, kalp hastalıkları(idyopatik subaortik stenoz, uzun QT sendromları), akciğer hastalıkları(pulmoner hipertansiyon),kansızlık(demir eksikliği anemisi gibi)
-Beyin hastalıkları(ensefalit, menenjit, serebellit, arteriovenöz malformasyon, karotikokavernöz fistül, miller fisher sendromu, akut dissemine ensafalomelit, multiple skleroz, vaskülit beyin tutulumu, serebellopontin köşe tümörü(akustik nörinom), yalancı kafa içi basınç artış sendromu( en sık neden sinüzit, otit, demir eksikliği anemisi, obezitedir, en sık görülen yakınma çift görme ve baş ağrısıdır), sara hastalığı.
-Panik atak
-Böbrek üstü bezi tümörü(feokromasitoma, nöroblastom),böbrek tümörü(hipernefroma), endokrin bozukluklar(hiperparatiroidi, hipertiroidi, cushing sendromu) baş dönmesine neden olur.
BAŞ DÖNMESİ OLAN HASTAYA YAKLAŞIM
Baş dönmesi olan hasta hemen oturtulmalı ya da yatırılmalıdır. Sonrasında hekime başvurulmalıdır.
NOT: Ey şehid oğlu şehid,isteme benden makber,Sana âğûşunu açmış duruyor Peygamber(S.A.S)…
Uzm. Dr. Ali AYDIN
