Erişkinlerde görülen göğüs ağrısının en sık nedeni kalp krizidir. Ancak çocuklardaki göğüs ağrısının %95 nedeni genellikle kas-iskelet sisteminden kaynaklanır ve iyi huyludur.Ateş veya solunum zorluğu olmayan sağlıklı bir çocukta ağrı, nefes alıp vermekle artıyorsa kas-iskelet sistemine bağlı ağrı düşünülür. Bazen bu göğüs ağrısına zatüre hastalığıda neden olabilir.Kas iskelet sistemine ait göğüs ağrıları genelde 10 yaş sonrasında görülür. Kız ve erkek çocuklarda eşit sıklıktadır. Çocukların çoğu bu göğüs ağrısından dolayı okulundan geri kalır. Günlük işlevleri kısıtlanır.Aileler genelde bunun kalpden kaynaklandığını düşünür. Ergenlerde göğüs ağrısının en sık nedeni psikojenikdir. Stres bu ağrıya neden olur.Çocuklarda ani kardiyak ölüm nadirdir. Ani kardiyak öüm nedenleri uzun QT sendromları, Wolf-Parkinson-White sendromu, Atrial flutter, atrial fibirilasyon ve ventriküler taşikardi gibi kalp ritim bozuklukları ve idyopatik subaortik darlıktan(kalbin çıkışındaki darlıktan) kaynaklanır.
Göğüs Ağrısı Bulguları
Kas-iskelet sistemi, solunum sistemi, kardiyovasküler sistem, gastrointestinal sistem ve sinir sistemine ait çeşitli hastalıklar göğüs ağrısına neden olabilir. Kas-iskelet sisteminde ağrı, kaslar, tendonlar, ligamentler, kıkırdaklar ve kemikten kaynaklanabilir. Ağrının egzersiz, beslenme ve herhangi bir travma ile ilgisi olup olmadığı araştırılmalıdır. Göğüs ağrısının süresi atağın ciddiyetini saptamada yardımcı olur. Birkaç aydan daha uzun süren ağrılarda altta yatan ciddi bir hastalık yoktur.
Ateş, halsizlik, öksürük, nefes almada zorluk gibi şikayetler solunum sistemine ait nedenleri, çarpıntı, baş dönmesi veya bayılma gibi şikayetler kalbe ait nedenleri, kusma, yutma güçlüğü, ağza acı su gelme gibi şikayetler gastrointestinal sisteme ait nedenleri akla getirir.
Göğüs Ağrısının Nedenleri
İdiyopatik nedenler: Çocuklarda en sık nedendir. Göğüs ağrısının süresi birkaç haftadan bir aya kadar olabilir. Ağrı bıçak saplanır gibidir, hareketle artmaz ve kısa sürer(birkaç dakika). Hastaya ağrıyan yeri göster denildiğinde parmak ucu ile gösterir. Çocuğun günlük aktivitelerini kısıtlayabilir. Çocuğun muayanesi normaldir. Basit ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler kullanılır. .
Kas-iskelet sistemine ait nedenler: Çocukluklarda sıktır. Egsersiz sonrası ya da yük kaldırma sonrası ağrı gelişir. Ağrı bıçak saplanır gibidir, yayılabilir, hareketle ve derin nefes alma ile artabilir. keskin vasıflıdır Kostokondritde birkaç kaburga kırdağı etkilenir.Elleyince ağrı oluşur, ancak şişlik yoktur.
Prekordial catch sendromu(Göğüste yalancı ağrı sendromu): Kalp üzerinde görülen şiddetli bir ağrıdır. Genellikle istirahat sırasında meydana gelir. Birkaç dakika sürebilir ve derin solunumla artabilir. Hastalar ağrıyı azaltmak için dik pozisyonda otururlar. Çocuğun muayanesi normaldir.
Kayan kosta sendromu: 8,9 ve 10. kaburgalarda travma sonrası kayma olur. Kaburga arasındaki sinirler sıkışır.Göğüs ağrısı gelişir. Elle kayan kaburgalar hissedilebilir. Basit ağrı kesiciler kullanılır.
Hipersensitif Ksifoid Sendromu: Uzun koşular sonrasında göğüs kafesi kemiğinin alt bölümünde ağrı olur.Tedaviye gerek yoktur.
Psikojenik nedenler: Strese bağlı olarak ergen kızlarda sıktır. Göğüs ağrısına baş ağrısı ve karın ağrısı da eşlik edebilir. Hiperventilasyon sendromu, panik atak ve depresyonda psikojenik nedenli göğüs ağrısına neden olur. Çocuğun muayanesi normaldir..
Solunum sistemine ait nedenler: Astım en sık görülen nedendir. Göğüs ağrısı egzersiz sonrası gelişir. Solunum sıkıntısı ve hışıltı eşlik eder. Dinlenme ile şikayetler ortadan kalkar. Zatürre ve akciğer zarında sıvı birikiminin olduğu plörezide ateşin eşlik ettiği bir ağrı vardır. Akciğer zarında hava birikmesi durumu olan pnömotoraksta ise ani ortaya çıkan ve solunum sıkıntısının da eşlik ettiği bir ağrı oluşur.
Gastrointestinal sisteme ait nedenler: Çocuklarda özellikle gastroözefagial reflü göğüs ağrısının sık bir nedenidir. Genellikle midede ve göğüs kafesi kemiği arkasında hissedilir ve yanıcı özelliktedir. Yağlı yemek yeme, baharatlı yemek yeme reflüyü artırır.. Tedavide antiasitler kullanılır.
Kalbe ait nedenler:Çocuklarda göğüs ağrısının en çok korkulan nedeni olmasına rağmen %5 oranında görülür. Bulantı, kusma, solunum sıkıntısı, çarpıntı, fenalık hissi, bayılma, terleme, solukluk gibi şikayetler ağrıya eşlik eder. Koroner arter vazospazmı, pulmoner arterden çıkan sol koroner arter, hipertrofik kardiyomiyopati, aort stenozu(darlığı) göğüs ağrısına neden olabilir.
Koroner vazospazm: Ergenlerde yaygın ve göğsü ezici ağrı görülür. Bulantı, kusma, solunum sıkıntısı ve bayılma görülebilir.Kalbin oksijen tüketiminin artması ile ilişkilidir. Kokain ve kullanımı da vazospazma neden olduğu için ergen hastalarda toksikolojik tarama mutlaka yapılmalıdır.
Pulmoner arterden çıkan sol koroner arter: Göğüs ağrısı egzersiz sonrası görülür. Ani ölüm meydana gelebilir. Dikkatli alınan öykü tanıyı koydurur. Ekokardiyografi ile koroner arter çıkışları değerlendirilir. Ancak kesin tanı koroner anjiografi ile konur.
Hipertrofik kardiyomiyopati ve aort stenozu: Sol ventrikül çıkış yolunda darlığa yol açan bu patolojiler özellikle egzersiz sırasında ani ölüme yol açabilirler. Ancak bayılma göğüs ağrısından daha genel bir bulgudur. Tanı ekokardiyografi ile konur.
Kalbe ait diğer nedenler: Çarpıntılar göğüs ağrısına yolaçabilir.
Perikardit(kalp zarı iltihabı) ve miyokardit(kalp kası iltihabı) göğüs ağrısına ateş, çarpıntı görülür. Kalp zarı iltihabında göğüs ağrısı oturunca ve öne doğru eğilince azalır, sırt üztü yatınca artar.Vaskülit(Damar iltihabı), Ehlers-Danlos sendromu, Marfan sendromu gibi bazı konnektif doku hastalıklarında aort damar yırtılmasına bağlı şok tablosunun eşlik ettiği göğüs ağrısı oluşur. Mitral kapak prolapsusu parmakla gösterir gibi bir ağrıya neden olabilir.
Tedavide ve İzlemde Neler Yapılabilir?
Tedavinin esasını hastanın ve ailesinin şüphelerinin giderilmesi oluşturur. Organik bir hastalığı düşündürmeyen öykü ve normal fizik muayene bulgusu varsa ileri tetkik yapılmasına gerek yoktur. Ağrının tekrarlayabileceği hakkında aileye bilgi verilmelidir. Tekrarlama özelliğinden dolayı hastaların izleme alınmaları gerekir. Bu izlemlerde ağrı sıklığının giderek azaldığı tespit edilmiştir.. Göğüs ağrısına bayılma, terleme, bulantı, çarpıntı gibi bulgular eşlik ediyorsa ve fizik muayenede patolojik üfürüm saptanıyorsa çocuk kardiyoloji hekimine başvurulmalıdır.
Not: İşin Allah’a kalmışsa olmuş bil…
Uzm. Dr. Ali AYDIN
