Çözgü uçlarının birçok sarma paketinden ( koni veya peynir), ortak bir pakete( çözgü kirişi) sarımına çözgü denilmektedir. Dokuma kumaşın uzunluğu yönünde kenara paralel olan ipliklerdir. Çözgü ve atkı ipliklerinin birbirleriyle dik açıyla bağlantı yapması ile de dokuma işlemi yapılmaktadır. Yani çözgü bir dokumanın iskeletidir. Çözgü hazırlama işlemi de dokuma hazırlık kısımlarından biridir. Müşteri isteklerine göre, dokuma planı oluşturularak, ipliklerinin levent (bobin) üzerine aktarılmasıdır. Leventler ise dokuma üreticileri tarafından özel olarak tasarlanan büyük makaralardır. Levent adı verilen makaralar, her dokuma makinesi üreticisi tarafından özel olarak tasarlanmıştır. Çözgü ipliklerini, yapılan işleme göre, makaralara aktarılması işleminde kullanılan dokuma hazırlık makinelerine ise çözgü makineleri adı verilmektedir. Çözgü makinelerin iki türü bulunmaktadır: Konik çözgü makinesi ve seri (düz) çözgü makinesi. Makine tesisatı olarak düz çözgü makinelerinde çözgü iplikleri direkt bobin üzerine sarılırken ,konik çözgü makinelerinde ise iplikler önce tambur (silindir) üzerine kalba adı verilen çözgü grupları hâlinde sarılır, daha sonra bobin üzerine aktarılır.
Çözgü Makinesi Ne İşe Yaramaktadır?
Düzgün bir şekilde bükülmüş çözgü kirişi, kumaş üretiminde mükemmel sonuçların temelidir. Bunu başarmak için, çözgü makinesi programı işlenecek ipliklerin gereksinimlerine göre yönlendirilir. Çözgü makineleri dokuma kumaşlar için çözgü üretmeye yaramaktadır. Bu makineler; patiska, mermerşahi, kaputbezi, tülbent, basma, poplin, branda bezi, pazen, çuha, tergal, tafta, organze , alpaka gibi dokuma kumaşlarının iskeletini oluşturan çözgüler üretmeye yarar. Çözgü olmazsa kumaşta üretilemez. İnsan emeği olmadan ve yüksek randıman ile üretilen çözgüler, üreticilere avantaj sağlamaktadır. Otomatik olarak ve insan teması olmadan, hijyenik bir şekilde çözgü üretilebilir. Bu sebeple çözgü makineleri daha az maliyet ve daha az işçilik gerektirdiğinden kârlı bir makine olmaktadır. Yüksek hızda üretim yapabilmektedir. Özellikle konik çözgü makineleri son dönemlerde yüksek devir, konstrüksiyon açısından daha dayanıklı ve makineye uygun olan yüksek kapasiteli çağlığı ile ihtiyaçlara cevap verebilir duruma gelmiştir. Yüksek randımanlı konik çözgülerde reyon, iplik , pamuk elyafları için ayarlı motor ile konik sarım hızı, dakikada 200-400 m kadar olmaktadır.