Yüksek lisans veya doktora öğrencilerinin tez yazabilmeleri ilk yapmaları gereken, tezlerini yazarken, kendilerine yardımcı olacak, tez danışmanlık görevini üstlenen hocalarının olması gerekmektedir. Tez danışmanı seçme konusu ise, öğrenci rahat çalışabileceğini düşündüğü hocalarından, kendisine tez hazırlamasından bitimine kadar yardımcı olması için, tez danışmanı olmasını rica eder. Hocalar genellikle bu teklife sıcak baksalar da, zaman zaman öğrencinin durumunu bildikleri için ret cevabı da verebilmektedirler. Akademisyen hocalar, genellikle iyi çalışan öğrencilere danışman olmak istemektedirler. Eğer öğretim üyesi tarafından öğrencinin teklifi kabul edilirse, belirlenen tez konusu ile beraber, danışman talebinin bulunduğu bir dilekçe hazırlanır. Aynı dilekçede, danışman olarak seçilen hoca da, öğrencinin danışmanı olmak istediğini belirtir.
Tez Danışmanlarının Görevi
İyi bir danışman teze başlandığı andan itibaren tez savunma jürisine kadar her an öğrencisinin yanında olmalıdır. Tez danışmanlık görevi sanıldığı kadar kolay bir iş değildir. Hoca ve öğrenci aralarında belirledikleri bir günde okulda buluşarak, tez ile ilgili beraber çalışmaları gerekmektedir. Bu buluşma esnasında, tez ile ilgili her aşama öğrenci tarafında danışmanına anlatılır ve danışman da, gerekli gördüğü durumlarda uyarı ve yönlendirmelerini yapar. Tez yazılıp bittikten sonra, tez danışmanı savunma jürisindeki asil ve yedek jüri üyelerini belirleyerek, tezin birer kopyasının jüri üyelerine dağıtılmasını sağlar. Tezin bir kopyası da enstitüye bırakılarak, tez danışmanı ve enstitü savunma tarihini belirler. Tez savunması günü tez danışmanı da öğrencisinin yanında olmak zorundadır. Zaten tez danışmanı aynı zamanda, jüri başkanı görevi de görmektedir. Tez başarılı bir şekilde biterse danışmanında görevi tamamlanmış olur.
Kimler Tez Danışmanlığı Yapabilir?
Tez danışmanlık görevini yapabilmek için akademik kadroda olmak yetmemektedir. Her akademik kadrodaki öğretim üyesi tez danışmanı olamaz. Tez danışmanlığı yapabilmek için, akademik kadroda belli bir seviyede olmak gerekmektedir. Araştırma görevlileri ya da akademik unvanı olmayan öğretim üyeleri tez danışmanlık görevini üstlenemezler. Yardımcı doçent, doçent veya profesör unvanlarını hak etmiş kişiler tez danışmalığı yapabilmektedirler.
Tez Danışmanlarının Hakları
Tez danışmanları her aşamada öğrencilerinin yanında olmak zorunda olduğu gibi danışmanların da, öğrenci hakkında karar vermek gibi bazı hakları bulunmaktadır. Tez danışmanlarının haklarını birkaç maddede sırlamak gerekirse;