Formaldehit dezenfektan amaçlı olarak yaygın şekilde kullanılır. Formaldehit renksiz , rahatsız edici derecede kötü kokulu sıvı zehirli bir kimyasaldır. Genellikle %37 lik sulu çözelti şeklinde piyasada bulunur. %37 lik sulu çözeltisine formalin ismi de verilmektedir. Sulu çözeltisi şıra kıvamındadır ve renksizdir.Kimyasal formülü CH2O dur. Formaldehit genellikle dezenfektan amaçlı ve mobilya sanayinde imalatında (sunta, mdf, vs.) kullanılmaktadır.. Formaldehitin teknik (spesifik ) özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Formaldehitin Özellikleri ve Formaldehit Kullanım Alanları
Kimyasal Adı | Formaldehit |
Kimyasal Formülü | CH2O |
Molekül Ağırlığı | 30,026 g/mol |
Renk | Berrak, renksiz,sıvı |
Yoğunluk | 0.8153 g/cm³ |
Kaynama Noktası | 93-96 0 ° C (%37 konsantrasyonda) |
Erime Noktası | -15 ° C (%37 konsantrasyonda) |
Formaldehit tıbbi laboratuarlar çokça kullanılır.
Dezenfektan işlemi gereken yerlerde formaldehit kullanılır.
Formaldehit kimya sanayinde kullanılır.
Formaldehit köpük yalıtımı malzemelerinde (cam yünü , taş yünü imalatında), sunta imaatında, mdf imalatında , suntalam, mdflam, kontraplak gibi yapı elemanlarının üretiminde sıkça kullanılır.
Temizlik sektörü vb. alanlarda bazı ürünlerde kullanılır.
Mantar çiftliklerinde ve balık çiftliklerinde dezenfektan olarak, tekstil ürünlerinin işlenmesinde, formaldehit üre, fenol ve melamin reçinelerinin yapımında kullanılmaktadır.
Ülkemizde formaldehit üretilir. Formaldehit fiyatı döviz bazlıdır. Döviz kurlarındaki değişim formaldehit fiyatlarında hissedilir.
Formaldehit ve Alexander Mikhaylovich Butlerov
Alexander Mikhaylovich Butlerov 15 Eylül 1828 Rusya’da doğdu. Alexander Mikhailovich Butlerov, Kazan da öldü. (17 Ağustos 1886)
Alexander Butlerov un en önemli özelliği kimyasal yapı teorisinin başlıca kurucularından biri olmasıdır. (1857-1861) . Rusyanın önemli kimyagerlerindendir. İlk önce yapısal formüllere çift bağlar ekledi. Formaldehit kendisinin keşfidir. Formaldehiti 1859 yılında keşfetti yine aynı yıl hekzamini ve iki yıl sonrada formoz reaksiyonu keşfetti.(1861).
Orta halli bir rus ailesinde dünyaya gelen Butlerov’un babası Mikhail Vasilievich Butlerov, emekli bir teğmendi ve annesi Sofia Mikhailovna, Butlerovka köylüsüdür. Daha ilk okul yıllarından itibaren disiplinli bir eğitim hayatı gören Butlerovka ilköğrenimini özel yatılı okulda tamamladı, sonrasında Kazan’daki bir Gymnasium’a gitti ve sonrasında Kazan Üniversitesi’nde 1844, 1849 yılları arasında okudu.
Kimyaya olan ilgisi üniversiteden mezun olduktan hemen sonra, Butlerov orada 1849,1850 yılları arasında part time olarak kimya öğretmeye başladı sonrasında Carl Claus’un resmi asistanı olmayı hak ederek Claus’un Dorpat Üniversitesi’ne geçiş yapmayı başardı. 1852’den sonra üniversitedeki tüm kimya derslerini verdi. Sonrasında 1860-1863 yılları arasında iki defa üniversitede rektörlük görevinde bulundu. 1868’den 1885’e kadar Butlerov, St. Petersburg Üniversitesi’nde kimya profesörü olarak görev yaptı. Otuz beş yıl görev yaptıktan sonra 1885 yılında emekli oldu ve fakat üniversitede özel dersler ve kurslar vermeye devam etti.
1852 yılında yazar S.T. Aksakov’un yeğeni Nadezhda Mikhailovna Glumilina ile dünya evine girdi.
St. Petersburg Bilimler Akademisinin bilimsel asistanı olarak seçilmesi 1870 yılına rastlar. seçildi. 1871 yılında yardımcı üye oldu.1874 yılında ise tam üye oldu. 1857’den itibaren Kimyasal Toplum Derneği üyeliği yaptı. 1869 yılındaki Rus Kimya Topluluğu üyesi oldu.. Bu sırada 1878’den 1882’ye kadar kimya ve fizik toplulukları birleşti. 1878’de Rus Fizik ve Kimya Topluluğu adını aldı ve bu yeni kurumun kimya bölümünün başkanlığını yaptı. Alexander ayrıca 1876 Londra Kimya Topluluğu onursal üyeği, 1876 Amerikan Kimya Topluluğu onursal üyeliği, 1843 yılında Çek Kimya Topluluğu (1880) onursal üyeliği, Alman Kimya Topluluğu (1881) onursal üyeliği, Rus Fizik ve Kimya Topluluğu (2004) onursal üyeliği, Rus Teknik Topluluğu (1885) onursal üyesi olarak kabul edildi..
Butlerov henüz yatılı okul okurken kimya ile ilgilenmeye başladı.
Butlerov yüksek bir öğretme yeteneğine sahipti. Gerek öğrencileri gerekse meslektaşları olsun onun bu özelliğinden çok etkilendiler. Önceleri yalnızca ders anlatımı yapmıştı. Sonraları laboratuvar çalışmalarını öğrencilerinden istedi ve bu arada kendisi de belli aralıklarla çalıştı. Tarım ile ilgili deneyler önceleri daha çok zamanını aldı,1857 yılına kadar Butlerov seralarda ve tarlalardaydı. Bu araştırma çalışmalarından elde ettiği sonuçları çok sayıda makale ve bildirge olarak yayınladı . Başarısız bir sabun fabrikası kurmak ve fosfor eşleşmeleri geliştirmek için deneyimleri oldu.
En önemli keşiflerinden birisi formaldehit oldu. Formaldehit günümüzde çok etkili bir dezenfektan olarak hala kullanılmaktadır. Formaldehit nedir?