Gerek toplumsal ve gerekse de bireysel mücadelelerin altında, birlikte hareket edenlerin dayanışması ve güven duygusu yatmaktadır. Lakin ve üzülerek ve hatta kahrolan bir duygu yoğunluğu içinde diyebilirim ki aynı davanın yol arkadaşları arasında gizli ajandalara sahip olanlar, bu güveni ve dayanışmayı bozan, ortalığı elli altıya veren, insanları birbirine düşman eden birer fitne fücur kaynaklarıdır. Bunlar hayatın en tehlikeli unsurları arasında yer alırlar. Koyun postuna bürünmüş bu çakal kişiler, görünürde aynı amacı paylaşırken, gerçekte kişisel çıkarlarını gözeten ve yol arkadaşlarına ihanet eden vampir misali değişik mahlukatlardır. Hoş “vampir” sadece zihnimizde bir varlık olarak olmuş olsa bile Allah bizleri korusun hayatımız çepeçevre dolu olabilmektedir. Gizli ajandaları olan kişilerin yani bu vampir misali kan emicilerin, yürek tüketenlerin, gard düşürenlerin, motivasyon yok edicilerin yol arkadaşlarına karşı sergiledikleri kötülükler ve ihanetin etkilerini şöyle dile getirmek istiyorum.
Yol Arkadaşlığının Önemi
Subhanallah, 2017 yılının temmuz ayının sonlarıydı. Gerçekten “yol arkadaşı” bildiğim ve çok sevdiğim kardeşimin vefatından sonra bir noktada bu “yol arkadaşı” kavramı eskisi gibi gelmedi bana. Kendisini rahmet ve duayla yâd ediyorum. Belki yol arkadaşlığımız kısa sürdü ama “harbi” bir yol arkadaşlığıydı. Yani 25-30 yıl bir arada olup da tanıyamadıklarından yüz bin kat daha bir samimiyetti.
Bir dava veya aynı amaç etrafında bir araya gelen insanlar, genellikle büyük bir bağlılık ve güven duygusu geliştirirler. (Belki de öyle zannederler.) Bu güven, birlikte zorlukların üstesinden gelmek ve ortak hedeflere ulaşmak için kritiktir. (Belki de köşeler dönülene kadardır.) Yol arkadaşları arasında güvenin sağlanması, davanın başarısı için hayati öneme sahiptir. (Belki de menfaati tesis edene kadardır.)
Gizli Ajandaların Gece Vampir Misali Ortaya Çıkmaları
Tüm değerlerin ve manevi dinamiklerin erozyona uğratıldığı günümüz toplumlarında ne yazık ki, bazı kişiler (vampirler), başlangıçta sadık birer yol arkadaşı gibi görünseler de sabah yaklaştıkça, gün ışımaya başlamaya yakın artık gizli ajandalarını devreye sokarlar. Bu ajandalar öyle kabarıktır ki, ajandayı dolduranlar ile ajanda içindekiler bazı akıl sahipleri tarafından bağdaştırılamazlar bile. Kişisel çıkarlar/egolar/cehaletler, iktidar/koltuk/sandalye/tabure/kaldırım taşı hırsı, maddi kazanç arzusu ve folimler veya diğer iğrenç hedefler etrafında şekillenir. Gizli ajandalar, yol arkadaşlarının arasına fitne sokarak, birlik ve beraberliği zedeler.
Kötülüklerin ve İhanetin Türleri
Satırları okudukça belki bazılarınız film senaryosu kurgulanmış olarak görebilirsiniz ama birçok kişi de eminim ki “tam da yaşadığım şeyler” diyerek destekleyeceklerdir. Gizli ajandası olan zevatlar sergiledikleri kötülükler ve ihanetler çeşitli şekillerde kendini gösterir:
Bilgi İhracı: Kelimelerime elimden geldiğince dikkat etmeye çalışarak yazdığım için, bu yol arkadaşı görünümündeki zevatların en büyük ihanetlerinden biri yapılan planların ve stratejilerin karşı tarafa iletmeleridir. Ne gülün ne şaşırın ne de çok acayipmiş gibi bakmayın. Bu dünya neleri görmedi ki! Kaldı ki bu tiplemeler devede kulak misalidir.
Manipüle Etmeye Bayılırlar: Bazen saf ayağına yatarlar, bazen anlamamazlıktan gelirler ama bu tiplemeler bulundukları grup içinde fitne ve fesat çıkararak/körükleyerek, insanların birbirlerine olan güvenlerini sarsarlar. Mikser gibidirler.
Çıkarcılıkta Kompetandırlar: Ortak çalışmalardan/etkinliklerden ve faaliyetlerden kişisel kazanç elde etmeye çalışarak, emekçilerin emeklerini hiçe sayarlar.
Çaktırmadan (!) Sabotaj Yaparlar: Görünüşte “derin muhabbet beslemiş olarak görülse bile” grubun başarılı olmasını engellemek için, kendine bağımlı kılmak için bazen bilerek hatalar yapar veya yanlış yönlendirmelerde bulunurlar. Sakın ütopik uyduruklar olarak düşünmeyin bunları lütfen! Hangimiz rastlamadık diye düşünüyorum ben. Hele bir de sosyal medya paylaşımlarına ve atılan cümlelere bakarsanız az bile yazdığımı göreceksiniz.
İhanetin Hem Psikolojik Hem de Sosyolojik Etkileri Vardır
Yol arkadaşlarına ihanet eden gizli ajanda sahipleri yaptıkları ihanetle hem bireysel hem de toplumsal düzeyde derin yaralar açarlar. İhanete uğrayan bireyler ise güven duygularını yitirirler. Moral, motivasyon ve enerjilerini kaybederler. Toplumsal açıdan bakıldığında da grup içi güvenin sarsılması ve hatta dağılmasına kadar, davanın bütünlüğünü ve etkinliğini çok ciddi zedeler.
Peki, Gizli Ajanda Sahipleri Sahte Yol Arkadaşlarına Karşı Çözüm Yollarımız!
Gizli ajandaların ve sahiplerinin, onların yapacakları ihanetlerin önüne geçmek, onları engellemek için alınabilecek bazı önlemleri şöyle sıralayabiliriz:
Açıklık/Netlik/Şeffaflık: Grup içi iletişimde şeffaflığı artırmak, herkesin bilgiden eşit şekilde yararlanmasını sağlar. Yani herhangi bir konunun görüşülmesinde “sizin bilmediğiniz şeyler var” saçmalıklarının (çoğu zaman böyledir) önüne geçilmeli, bu garabet yaklaşımın ortadan kaldırılması gerekir.
Samimi/Yalansız/Güçlü İletişim: Yol arkadaşları arasında sürekli, samimi, yalansız ve güçlü iletişimin teşvik edilmesi/uygulanması olacakların/yaşanacakların yanlış anlaşılmalarına engel olur.
Nihayetinde çok daha farklı saydırmalar yapabiliriz. Bilinmelidir ki aynı davada yol arkadaşı olanların birbirlerine karşı gizli ajandası, kötülükleri ve ihaneti hem bireysel hem de toplumsal düzeyde büyük zararlara yol açar ve kapanmaz bir yara gibi kanar durur. Bu tür durumların önüne geçebilmek için, güveni ve dayanışmayı güçlendiren önlemler alınmalı ve grup içi şeffaflık sağlanmalıdır. Ancak bu şekilde, ortak hedeflere ulaşmada gerçek bir yol arkadaşlığı tesis edilebilir. Olması en doğru şey ise kanaatime göre, gizli ajandası olanlar uzaklaştırılmalı, engellenmeli ve tüm bağlar koparılmalıdır.
Kalın sağlıcakla…
Gökmen CAN / Eğitimci Sosyolog
