GÖZ KAPAĞI SEYİRMESİ
Dünyanın her yerinde göz seğirmesi ile ilgili öyküler anlatılır. Göz kapağı seğirmesi için herhangi bir bilimsel açıklama var mıdır? Hawaii’deki bir inanışa göre, göz seğirmesi bir yabancının geleceğinin işaretiymiş. Ya da birileri sizi andığınızda göz kapaklarınızda seyirme görülebilir. Sağ göz sağlığınızı, sol göz varlığınızı gösterir. Bazen de sağ göz hayır, sol göz şer getirir denilir.
Göz kapağı seğirmesi göz kapağı kaslarının istemsiz kasılmalarıdır.Genelde gözlerden birinin alt kapağında görülür, ama üst göz kapağı da seğirebilir.Çoğu kişi bu durumu yaşamıştır ve aniden başlayıp bir kaç dakika sonra kendiliğinden geçtiğini görmüştür.Tıpdagöz seğirmesine ‘miyokimi‘ denir. Yorgunluk veya mevsimsel alerji gibi faktörler göz kapağı seğirmesene çok sık neden olur. Bu düzensiz ve tek taraflı kasılmalar bazen birkaç dakika içerisinde kendiliğinden geçer, ama bazen de günlerce-aylarca sürdüğü olur. Ancak göz kapağı seğirmesi daha sık oluyorsa ve belirtiler birkaç günden, birkaç aya kadar uzun bir süre devam ediyorsa, bu durum çok can sıkıcıdır. Uzun süren göz kapağı seğirmeleri ihmal edilmemelidir, çünkü bu duruma bazı göz ve sistemik hastalıklar neden olabilir
Yorgunluk, kafein ve stres hızlı sonlanan göz kapağı seğirmelerine neden olur.Daha ciddi seğirmelerde ise gözün kornea tabakasında ya da göz kapağının iç yüzeyinde iltihap veya tahrişten şüphelenilir ve bu tip seğirmeler zamanla göz kapağının kapanmasına yol açabilir. Göz seğirmesi olan kişilerin bir kısmında hiçbir neden tespit edilemez. Çoğu kez oldukça rahatsızlık veren ve uzun da süren bu nedeni bilinemeyen seğirmeler de, göz kapağının kapanmasına neden olabilir.Çok nadir bazı durumlarda belirtiler o kadar şiddetlidir ki kişinin gözünü açması zorlaşır. Göz seyirmesinin daha ciddi örneklerine, blefarospazm ve orofasiyeldiskinezi gibi nörolojik durumlar neden olmaktadır. Bu durumlar çok nadir yaşanır ve yaşandığında da bir gözve nöroloji tarafından teşhis edilip tedavi edilmelidir.
GÖZ KAPAĞI SEYİRMESİNİN NEDENLERİ
Tıbbi açıdan göz seğirmesinin bazı inanışlardan çok daha farklı nedenleri vardır.
Stres: Stresin vücudumuzda her yeri etkiler. Yoğun iş veya sınav benzeri dönemlerdeki stres nedeniyle göz kapağı seğirmesi çok sık görülür. Bu tip göz seğirmeleri birkaç hafta gibi bir süre sizi rahatsız edebilir. Stresle baş etmeyi öğrenmek göz kapağı seğirmesini hafifletir. Yoga veya meditasyon yapmak, dinlenmeye çalışmak, kafanızı rahatlatacak çeşitli aktivitelerle ilgilenmek çözüm olabilir.
Alkol, kahve, çay: Alkol, kafein içeren kahve ve çay benzeri içecekleri fazlaca tüketmek merkezi sinir sistemini olumsuz etkileyerek başka belirtilerin yanı sıra göz kapağı seğirmesine de neden olabilir.Çok sigara içmekte göz kapağı seyirmelerine neden olur.Bu durumda kafeinli veya alkollü içecekleri sınırlamak ve bol bol su içmek seğirmeyi durdurmakta işe yarayabilir.
Mineral ve vitamin eksiklikleri: Göz kapağı seğirmesine en sık neden olan magnezyum mineralinin eksikliğidir. Basit bir kan testiyle vücudunuzdaki magnezyum seviyesinin yeterli seviyede olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Eğer magnezyum eksikliği söz konusuysa ıspanak ya da badem gibi magnezyum bakımından zengin yiyecekleri beslenmenize katabilir ya da doktorunuzdan magnezyum destek ürünleri hakkında bilgi ve tavsiye alabilirsiniz.Magnezyum dışında vücutta kalsiyum emilimini olumsuz yönde etkileyen D vitamini eksikliği,B12 vitamini eksikliği, folat eksikliği de göz kapağı seğirmelerinde etkili bir rol oynayabilir.
Göz kuruluğu: Uzun süre bilgisayar ekranına bakmak, lens kullanmak, yaşın ilerlemesi ya da çeşitli ilaçların(antihistaminik, antidepresan) yan etkileri yüzünden göz kuruluğu şikayeti ortaya çıkabilir. Yorgun ve baskı altında olduğunuzda da göz kuruluğu yaşayabilirsiniz.Göz kuruluğu durumu sıklıkla göz kapağı seyirmesine neden olur. Göz kuruluğunu gidermek üzere göz doktorunuzdan çeşitli tedavi önerileri alabilirsiniz. Çocuk ve erişkinde diyabet,sjögrensendromu olan hastalar göz kapağı seyirmesi ile hekime başvurabilirler. Çünkü bu hastalarda göz kuruluğu sıktır.
Göz yorgunluğu: Güneşli günlerde güneş gözlüğü kullanmamak, bilgisayar başında veya diğer küçük ekranlara odaklanarak saatler geçirmek, okurken gözleri zorlamak veya göz bozukluğu gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkan göz kasları yorgunluğu, göz kağağıseğirmesinin başlıca nedenlerinden biridir. Arada bir çalışmaya ara vermek, bilgisayar ekranının başından kalkmak göz kaslarının dinlenmesini sağlar ve göz kapağı seğirmesinin önüne geçer. Miyopi, hipermetropi, astigmat benzeri bir göz bozukluğunun söz konusu olup olmadığını öğrenmek için de bir göz muayenesinden geçmek iyi bir fikir olabilir.
Göz alerjisi: Göz alerjisi olanlarda örneğin toz benzeri alerjenlerin gözleri etkilemesi ve bu sebeple göz kapağında kasılmalar oluşması mümkündür. Doktorunuzun vereceği antihistaminik ilaçlar veya göz damlaları sayesinde gözdeki seğirme sonlanabilir.Ama antihistaminiklerin göz kuruluğuna neden olabileceklerini de unutmayın.
Görme kusurları: Astigmat, hipermetrop veya miyop gibi görme kusurları olanlar da, gözlük numarasının değişmiş olması veya bir kişide bu kusurlardan birinin yeni ortaya çıkıyor olması göz kapağı seğirmesine neden olabilir. Göz seğirmesinin göz kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için bir göz doktoruna başvurmak gerekir. Bu tip seğirmeler genellikle hemen geçmeyen, uzun süren ve rahatsız eden seğirmelerdir.
İlaçlar: Eğer göz seğirmesi düzenli olarak ilaç kullanmaya başlamanızla aynı zamana denk geliyorsa, kullandığınız bu ilaçla seğirmeler arasında bir ilişki olabilir. Böyle bir yan etkiden şüphelendiğiniz takdirde, kendi kendinize sakın ilacı kullanmayı bırakmaya kalkışmayın ve mutlaka önce size ilacı reçete eden doktorla görüşün.
Bazı hastalıklar: Göz seğirmesi çeşitli hastalıkların genellikle de başlangıç aşamasındaki belirtilerinden biri olabilir. Vücut direncinin azalmasıyla birlikte ortaya çıkan bu seğirmeler parkinson hastalığı, Gilles De Le Tourette sendromu, Multiple skleroz, akut dissemineensefalomyelit, otoimmünensefalopatiler, nöbetler(miyoklonik epilepsiler), hipoglisemi(kan şekeri düşüklüğü-özellikle fazla kilolu olan kişilerde yemek yedikten 30 dk-1 saat sonra reaktif hipoglisemi gelişir), hiperkalsemi(hiperparatiroidi), hipertiroidi, Lambert Eatonmyasteniksendrom gibi nörolojik bir takım rahatsızlıkları haber veriyor olabilir. Ancak unutmayın ki bu saydığımız hastalıkların vücudun farklı bölgelerini etkileyen başka belirtileri de vardır ve uzun süren göz seğirmelerinde, hemen paniğe kapılmadan önce bir uzmana başvurmanız daha doğru olur.
Çoğu kez bir göz kapağı seğirmesinin neden kaynaklandığı bilinemeyebilir ve genellikle bu seğirmeler kısa sürüp kendiliğinden geçer. Göz seğirmesini durdurmanın yolu kasılmaya müdahale etmekten geçer. Bunun için de sıcak veya soğuk kompres işe yarayabilir. Geceleri göz kapağına nemlendirici sürüp göz kapağına hafif şekilde bastırarak masaj yapmak faydalı olur.Göz kompresi, seğirmeye neden olan aktif sinirin yatışmasını sağlayabilir. Göz seğirmesini durdurmak için ayrıca bir detonik içilmesi önerilir. Tonik alkollü değildir ve soda benzeri bir içecektir. İçindeki kinin maddesinin göz seğirmenin geçmesinde etkili olabileceği düşünülür.Evde yumuşak ve parlak olmayan aydınlatmaları tercih etme; göz yorgunluğuna bağlı göz seğirmelerini azaltmaya yardımcı olur.
Göz seğirmesini geçirmek için en etkili yöntem ise elbette göz seğirmesinin nedenini bilmekten geçer. Seğirmenin nedeni stresse stresi azaltmak, kafeinse kahve içmeye ara vermek gibi…Bu arada uykunuzu alarak gözleri dinlendirmek, gözü yormamak için çaba göstermek de diğer tedbirler olacaktır.
Uzm. Dr. Ali AYDIN
