Naylon Poşetler Neden Ücretlendirilmelidir!
Yıllardır Naylon poşetler ile ilgili bilinmesi gerekenleri hem kamuoyunda hem de konferanslarımda anlatıyorum. Bilimsel gerçeklere dayanarak ve yaptığım akademik çalışmaları da sunarak “Naylon aşkı öldürür” ve “Susuz aşk yaşanmaz” adlı kitaplarımda bu konular ile ilgili tüm bilgileri topladım.
Gerçekten de çok önemli bir konu. Dışarı çıktığımızda çevremize bir bakalım. Ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız. Etrafımızda rengarenk naylon poşetlerin uçtuğunu, toprakların üzerinde olduğunu yada çöp yığınlarında çöplerin kamuflaj edildiğini, ağaç dallarında sallanıldıklarını hatta bir hayvanın ağzında yiyecek zannederek yediğine şahit olabileceksiniz.
Peki naylon poşetler neden ve nasıl hayatımıza bu derece girmişler? Cevabı gayet basit aslında; kullanımı kolay, ucuz ve hafif olması. Bize bir rahatlık ve tembellik veriyor. Başkada bir işe yaramadığı gibi hem insan sağlığına ve hem de ekolojik dengeye büyük zararlar veriyor. Hatta naylon poşete ihtiyacımız olmasa bile bedava ya, birkaç parçayı aynı poşete koyabilecekken birden fazla poşete koyabiliyor ve eve gidince de rahatlık ile çöpe atabiliyoruz. Yada evimizin bir köşesine bir gün lazım olabilir düşüncesi ile yığabiliyoruz. Evimiz gün geçtikçe bir naylon poşet çöp evine dönüşmeye başlıyor. Ne demek istediğimi mutfağımıza girip naylon poşetleri görünce anlayacaksınız.
Çok vahim ve de gülünç olaylar ile de karşılaşabiliyoruz. Bir okuyucum pazardan alışveriş yaparken pazarcı amcaya “Amca, naylon poşete koyma, bez torba getirdim ona koyacağım” dediği zaman pazarcı amcanın biraz da alaycı olarak “kızım neden poşete koymayalım, bunların hepsi bedava” diye cevap vermesi bizim ne demek istediğimizin tam olarak anlaşılmamış olduğunu gösteriyordu.
Aslında bedava sandığımız naylon poşetlerin ücreti biz bilmeden çoktan ürünlere yansıtılmıştı bile. Sadece bizim haberimiz yoktu…
Hala naylon poşetleri bir reklam aracı olarak görenlere ne demeli. Firmalarının reklamlarını naylon poşetler ile sergiliyorlar. Albenili, rengârenk ve ip ince naylon poşetler bir kullanımlıktan sonra yeryüzüne atılıyor. Bu atılan poşetlerinde ya kendi kendine çözünülmesi ya da geri dönüşüm ünitelerine götürülmesi bekleniyor.
Konferanslarımda yere attığımız biyo çözünür poşetlerde dahilolmak üzere, naylon poşetlerin bir müddet sonra kalınlığına göre çözünmesi gerçekleşiyor. Çözündüğü zamanda toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını değiştiriyor. Yeni kimyasallar toprakta birikiyor. Bunlar bitkilere, hayvanlara sonra da bize geçme ihtimali oldukça yüksektir. Belli bir zaman sonrada bizlere zarar vermesi muhtemeldir.
Şuursuzca yere attığımız naylon poşetler hayvanların ölmesine deneden olabiliyor. Hayvanlar bilmeden yiyecek sanarak bunları ağızlarına götürebiliyor ve nefes boruları tıkanabiliyor, yaralanmalarına neden olabiliyoruz.
Kanalizayonların tıkanması, barajların taşması hep bu masum yüzlü naylon poşetlerden kaynaklanabiliyor.
Hele o siyah poşetler yokmu?… Siyah boya kullanılarak rengi değiştirilmeye çalışılan yerlerden, kanalizasyonlardan vs. topladığımız plastiklerden elde edilen o siyah poşet tam baş belası. Acilen tüm ülkelerin mikrop yuvası olan bu siyah poşetlerden kurtulması gerekiyor.
Geçen gün haberlerde gelecek yılın başından itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Atık Yönetmeliği kapsamında naylon poşetlerin marketlerde ve giyim, ayakkabı gibi tüm mağazalarda yasaklanacağını dile getirilmesi gündeme geldi. Ülkem için çok hayırlı olacağına inanıyorum.
Daha önce bu konu ile ilgili kamuoyuna açıklamam olmuştu. “Türkiye’de naylon poşet problemini 10 kuruşa çözeriz” demiştim. Her bir naylon poşetten 10 kuruş vergi alındığı zaman caydırıcılık olacaktı ve insanlar 10 kuruşu vermemek için naylon poşet kullanımdan vazgeçecek diye açıklamalar yapmıştım. Hala da bu yaklaşımın doğru olduğu kanısındayım.
Asıl olan çevremizin temizliğidir. Bu konu ile ilgili önlemler almaz isek, gün geçtikçe bir naylon poşetler, atık plastikler ya da başka atıklar çöplüğüne dönecek çevremiz.
Ancak halkımıza bu yasaklama ve vergilendirmeyi çok iyi anlatmamız gerekmektedir ki yanlış yönlere çekilmesin “yinemi vergiler” demesinler. Eğer gerektiği gibi halkımıza bu konu anlatılırsa eminim halkımız daha katkı verici bir şekilde bu duruma sahip çıkacaktır ve iyi bir çevreci toplum haline gelivereceğiz. Çünkü çevresini düzeltemeyen ne kendisini düzeltebilir ne de başkasına faydası olur…
Prof. Dr. Hamdi Temel
