UZUN BOY
Sabahları, akşama göre daha uzun olduğunuzu biliyor muydunuz? Bunun sebebi gün içinde omurlar arasındaki mesafenin azalmasıdır. Bu azalma boyunuzu yaklaşık akşamları 1 cm kısaltır.
Aşırı boy uzaması, büyüme hormonunun aşırı sekresyonu (Gigantizm), puberteprekoks ve adrenal hastalıklar gibi bazı endokrin hastalıkların erken evresinde görülebilir. Bunun yanı sıra, Marfansendromu, homosistinüri, Beckwith‐Wiedeman, nörofibramatozis, Weaver, Proteus, Frajil X ve Sotos sendromu gibi sendromik hastalıklarda da karşımıza çıkabilmektedir.
Çocukluk çağında hipofiz bezinin tümörlerinde meydana gelen gelişme hormonunun gereğinden çok üretilmesine bağlı olan büyümelere devlik veya jigantizmdenir. Bu şekilde bir hastalık sonucu 2 metreden 2,5 metreye kadar uzun boylu insanlar meydana gelir. Jigantizmde görme bozuklukları, cinsel yetersizlik, şekersiz diabet (diabetesinsipidus) gibi başka belirtiler de crtaya çıkar. Bu gibi devler göründükleri kadar güçlü değildirler. Bu gibi tümörler görme sinirine basınç yaparak körlüğe sebep olabilirler. Körlüğe engel olmak üzere bu tür tümörler beyin cerrahları tarafından ameliyatla çıkarılmaktadır.
Boyun uzaması, normalde uzun kemiklerdeki epifiz denen kemik uçlarının çalışması sonucu gelişir. Bu gelişme ergenlik çağının sonunda yani 20 yaş dolaylarında durur. Ergenlik çağından sonra meydana gelen tümörlerde vücudun el, ayak, çene gibi uç kısımlarının uzaması şeklinde görülen akromegali denen hastalık oluşur.
Sotossendromundamakrozomi(uzun boy, büyük kafa, şişmanlık), zeka geriliği, uzun ve büyük kafa, alın çıkıklığı, kemerli burun, yüksek damak, gözlerde kayma, düz taban, parmaklarda bitişiklik, büyük el ve ayak, büyük kalın bağırsak, vücudun tek tarafındaki uzuvlarda aşırı büyüme görülür.Genelde çocukluk döneminde uzun boylu, büyük kafalı bir çocuk bisiklete binerken sık düşüyorsa sotossendromu düşünülmelidir.
Marfan sendromunda uzun boy, uzun ve dar yüz, omurgada eğrilik, düz taban,güvercin göğsü, kunduracı göğsü, mitral kapak prolapsusu, aort kökdilatasyonu, esnek deri, uzun kol ve bacaklar , örümcek ayakları gibi gibi çok uzun el ve ayak parmakları , lens kayması görülür.
Homosistinüriliçocuklarda uzun boy, koca kafa, tuhaf pembe yanaklar, lens kayması ve zeka geriliği görülür.
BeckwithWiedemannsendorumundamakrozomi(uzun boy, büyük kafa, şişmanlık), büyük dil, vücudun tek tarafındaki uzuvlarda aşırı büyüme, karın duvar defektleri, karAciğer ve dalakta büyüme ve yenidoğan döneminde kan şekeri düşüklüğü, inmemiş testis görülür. İç organlarda kanser gelişme riski artmıştır.
Nörofibromatozisdevücutta 6’dan fazla sütlü kahve lekesi, büyük kafa, zeka geriliği, nöbet görülür. Göz, beyin ve omurilik tümörü gelişim riski yüksektir.
Weaversendromundamakrozomi(uzun boy, büyük kafa, şişmanlık), pençe el, geniş başparmak, , kinodaktili(5. Parmağın içe dönmesi), ayak deformiteleri, gevşeklik, katılık, boğuk ses, gevşek deri, göbek ve kasık fıtığı görülür.
Frajil-X sendromunda büyük kafa, uzun boy, zeka geriliği, kepçe kulak, çıkık çene, gevşeklik ve büyük testisler görülür.
BOY UZAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Kalsiyum açısından zengin olan süt ürünleri boy uzamasında etkilidir.Eğer çocuğunuz süt içmeyi sevmiyorsa peynir, yoğurt ve aşırıya kaçmadan sütlü tatlılar ile bu açığı kapatabilirsiniz.
Süt ürünlerinin dışında; deniz ürünleri, tavuk, kurubaklagiller, badem, fındık, çam fıstığı gibi fosfor içeren yiyecekler de önerilir. Omega 3, Omega 6, Demir, Çinko, Bakır, Flor ve Vitamin takviyeleri de çocuğunuzun hem sağlıklı beslenmesi hem de daha uzun boylu olması için çok faydalıdır.
Çocuğunuzu basketbol, voleybol ve yüzme gibi boy uzatıcı sporlara da yöneltebilirsiniz.
Uzm. Dr. Ali AYDIN
